Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi
Abbreviation: JSVE | ISSN (Online): 2757-7597 | DOI: 10.29329/jsve

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 2024, Cil. 5(1) 1-26

Türkiye Ortaokul Sosyal Bilgiler ve Azerbaycan Hayat Bilgisi Programlarının Karşılaştırılması

İlhan Turan & Günay Kabaoğlu

ss. 1 - 26   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jsve.2024.1097.1

Yayın tarihi: Aralık 30, 2024  |   Okunma Sayısı: 3  |  İndirilme Sayısı: 13


Özet

Bu araştırmanın amacı, Türkiye 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ile Azerbaycan’da okutulan Hayat Bilgisi Öğretim Programının karşılaştırılmasıdır. Bu çalışmada nitel yöntemlerden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı olarak, Türkiye Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ile Azerbaycan Hayat Bilgisi Öğretim Programları ve öğretmen kılavuzları kullanılmıştır. Araştırmada yatay karşılaştırma tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; Her iki ülkenin programlarında, değerler ve beceriler açısından benzerlikler göze çarparken, kazanımlar ve yetkinlikler bakımından farklılıklar belirlenmiştir. Türkiye Sosyal bilgiler Öğretim programı (2018) ile Azerbaycan Hayat Bilgisi Öğretim Programı (2013)  amaçlar açıdan da önemli benzerlikler göstermektedir. Azerbaycan Hayat Bilgisi Öğretim Programı’nda yer alan “zararlı alışkanlıklar ile mücadele“  amacının, Türkiye Sosyal Bilgiler programı’nda karşılığı bulunamamış ve farklılık oluşturduğu anlaşılmıştır. Programların karşılaştırıması sonucunda Azerbaycan hayat bilgisi programının diğer sosyal bilgileri kapsayan disiplinlerin (tarih, coğrafya) ayrı okutulmasından dolayı sosyal hayatı ilgilendiren konularda yoğunluk teşkil ettiği belirlenmiştir. Bu açıdan değerlendirildiği zaman, Türkiye'deki Sosyal Bilgiler ders saati ve süresi artırılabilir. Ayrıca Türkiye’de öğretmen kılavuzu kitaplarının yürürlüğe girmesinde bazı faydalar olabilir.

Anahtar Kelimeler: Karşılaştırmalı Eğitim, Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi, Program


Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Turan, I. & Kabaoglu, G. (2024). Türkiye Ortaokul Sosyal Bilgiler ve Azerbaycan Hayat Bilgisi Programlarının Karşılaştırılması . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 5(1), 1-26. doi: 10.29329/jsve.2024.1097.1

Harvard
Turan, I. and Kabaoglu, G. (2024). Türkiye Ortaokul Sosyal Bilgiler ve Azerbaycan Hayat Bilgisi Programlarının Karşılaştırılması . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 5(1), pp. 1-26.

Chicago 16th edition
Turan, Ilhan and Gunay Kabaoglu (2024). "Türkiye Ortaokul Sosyal Bilgiler ve Azerbaycan Hayat Bilgisi Programlarının Karşılaştırılması ". Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 5 (1):1-26. doi:10.29329/jsve.2024.1097.1.

Kaynakça
  1. Acele, M. ve Ateş, M. (2021). Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Kaldırılmasının Türkçe Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Türkiyat Mecmuası, 31(2), 533-553. [Google Scholar]
  2. Adıgüzel, O.C. ve Tatlı, S. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 143-150. [Google Scholar]
  3. Akyüz, Y. (2012). Türk Eğitim Tarihi İstanbul: Pegem Akademi, s.2. 23.Baskı [Google Scholar]
  4. Atik, S. ve Aykaç, N. (2017). 2009 ve 2015 Türkçe öğretim programlarının eğitim programı ögeleri açısından değerlendirilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 586-607. [Google Scholar]
  5. ARTN ÜTHK (2013). Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu Azərbaycan Respublikasının Ümumtəhsil Məktəbləri Üçün Həyat Bilgisi Fənni Üzrə Təhsil Proqramı (Kurikulumu) (I-IX Siniflər) Bakı- [Google Scholar]
  6. https://www.arti.edu.az/nodupload/editor/files/18_%20H%C9%99yat%20bilgisi-kurikulum.pdf 4 Haziran 2024 Tarihinde elde edilmiştir. [Google Scholar]
  7. Baş, T. Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  8. Büyüköztürk, Ş. Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi [Google Scholar]
  9. Çaykesen, M. (2018) Türkiye ve Azerbaycan'da Ortaokul 7. Sınıf Düzeylerinde Coğrafya Müfredatlarının Karşılaştırılması” (Yayın No: 531253) [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi]. [Google Scholar]
  10. Çubukçu, Z. Yılmaz, Y. B. ve İnci, T. (2016). Karşılaştırmalı eğitim programları araştırma eğilimlerinin belirlenmesi – bir içerik analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 446—468. [Google Scholar]
  11. Demirel, Ö. (2011). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme, 16. Baskı, Ankara, Pegem A. [Google Scholar]
  12. Doğanay, A. (2008). Çağdaş Sosyal Bilgiler Anlayışı Işığında Yeni Sosyal Bilgiler Programının Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 77-96. [Google Scholar]
  13. Dönmez C, Yazıcı K. (2006). Sosyal bilgilerde öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesinde metin yapısına bağlı olarak kullanılabilecek strateji ve teknikler”.  Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 137-154 [Google Scholar]
  14. Duman, B. (2015). Eğitim ve öğretimle ilgili temel kavramlar. Duman, B. (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s.2-54). Ankara: Anı [Google Scholar]
  15. Erdem, E. ve Demirel, Ö. (2002). Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-87 [Google Scholar]
  16. Erdoğan, İ. (2003). Karşılaştırmalı Eğitim: Çağdaş Eğitim Sistemleri (5 b.). İstanbul: Sistem Yayıncılık. [Google Scholar]
  17.  Ergün, M. (1985). Karşılaştırmalı eğitim. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. [Google Scholar]
  18. Fatdayev, N. (2019). Azerbaycan ve Türkiyede sınıf öğretmeni yetiştirme programlarının karşılaştırılması (Yayın No: 548539) [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]. [Google Scholar]
  19. Gelbal, S., & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 135-145. [Google Scholar]
  20. Girgin, Y. (2011). Cumhuriyet Dönemi (1929-1930, 1949,1981) Ortaokul Türkçe Öğretimi Programlarının İçerik, Genel ve Özel Amaçlarıyla Karşılaştırmalı Gelişim Düzeyi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 11-26. [Google Scholar]
  21. İbrahimoğlu, Z. ve Şan, S. (2018). “Azerbaycan Öğretim Programlarının Vatandaşlık Eğitimi Açısından İncelenmesi”. Marmara Coğrafya Dergisi, (37), 70-78. [Google Scholar]
  22. İbrahimova, S. (2002),” Azerbaycan ve Türkiye’de Uygulanan Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Karşılaştırılması” (Yayın No: 111215) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. [Google Scholar]
  23. Kab, İ. (2012). “Türkiye’deki Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Almanya’daki Tarih, Coğrafya Ve Vatandaşlık Eğitimi Ders Kitaplarıyla Karşılaştırılması” (Yayın No: 320401) [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. [Google Scholar]
  24. Mammadov, J. (2008). Bağımsızlık sonrası Azerbaycan eğitim sistemindeki değişim ve gelişmeler (Yayın No: 261838) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. [Google Scholar]
  25. MEB, (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programları, Web: http://mufredat.meb.gov.tr/ [Google Scholar]
  26. Metin, B. Uygun, K. Oran, M.(2017). Ortaokul Sosyal Bilgiler ve Eşdeğer Derslerin Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan’daki Öğretim Programlarının Yapı Yönünden Karşılaştırılması, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 619 - 642, [Google Scholar]
  27. Oruç, Ş. ve Ulusoy, K. (2008). “Sosyal Bilgiler Alanında Yapılan Tez Çalışmaları”. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26: 121-132. [Google Scholar]
  28. Oran, M. (2018). Ortaokul sosyal bilgiler ve Türkiye Cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programlarının Azerbaycan ve Türkmenistandaki eşdeğer derslerin öğretim programlarıyla karşılaştırılması. (Yayın No: 498754) [Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi]. [Google Scholar]
  29. Özçelik. D. A. (2010). Eğitim programları ve öğretim (3. Baskı). Ankara: Pegem [Google Scholar]
  30. Öztürk, C. (2012). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
  31. Öztürk, T. ve Öztürk, F. Z. (2013). Kanada (Ontario) Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ve Bu Programın Türkiye Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ile Karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (14), 485-514. [Google Scholar]
  32. Sadıgov, İ. (2009). Azerbaycan ve Türkiye’de ortaöğretim coğrafya eğitim ve öğretiminin müfredatlar, metotlar ve kullanılan araç gereçler açısından değerlendirilmesi (Doktora Tezi). (Yayın No. 250885) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. [Google Scholar]
  33. Tatlı, S. ve Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye'deki Lisansüstü Karşılaştırmalı Eğitim Tezlerinin Çok Boyutlu Bir İncelemesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 143-150. [Google Scholar]
  34. Turan İ, Karabacak N. (2008) “Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Öğretimdeki Yansımaları”, Milli Eğitim,177, 138-152, [Google Scholar]
  35. Türkoğlu, A. (2012). Karşılaştırmalı eğitim nedir. Songül Aynal (Ed.) Karşılaştırmalı eğitim yansımaları içinde (ss. 1-22). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. [Google Scholar]
  36. Türkoğlu, A. (2016). Karşılaştırmalı Eğitim Dünya Ülkelerinden Örneklerle. Ankara: Anı vurgu yap [Google Scholar]
  37. Kerimova B., Mehdiyeva G., Şahmuradov G. (2023).Ümumtəhsil Məktəblərinin 6-Cı Sinfi Üçün Fənni Üzrə Hayat Bilgisi Dərsliyin Metodik Vəsaiti [Google Scholar]
  38. https://www.trims.edu.az/noduploads/book/quot-hayat-bilgisi-quot-fanni-uzra-6-ci-sinif-ucun-metodik-vasait-1634715498-838.pdf web adresinden 15 Haziran 2024 tarihinde edinilmiştir. [Google Scholar]
  39. Məmmədova N Mahmudova K. Bəhrəmova S. (2023). Ümumtəhsil Məktəblərinin 5-Ci Sinfi Üçün Heyat Bilgisi Fənni Üzrə Dərsliyin Metodik Vəsaiti. [Google Scholar]
  40.  https://www.trims.edu.az/noduploads/book/quot-hayat-bilgisi-quot-fanni-uzra-5-ci-sinif-ucun-metodik-vasait-1599325276-614.pdf  web adresinden 15 Haziran 2024 tarihinde edinilmiştir [Google Scholar]
  41. Məmmədova N Mahmudova K. Bəhrəmova S.(2023).Ümumtəhsil Məktəblərinin 7-Ci Sinfi Üçün Fənni Üzrə Hayat Bilgisi Dərsliyin Metodik Vəsait [Google Scholar]
  42. https://www.trims.edu.az/noduploads/book/quot-hayat-bilgisi-quot-fanni-uzra-5-ci-sinif-ucun-metodik-vasait-1599325276-614.pdf    web adresinden 15 Haziran 2024 tarihinde edinilmiştir [Google Scholar]
  43.  Xəlilov, S. (2005). Təhsil, təlim, tərbiyə. Bakı: Azərbaycan Üniversiteti Nəşriyyatı. http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=6411&pno=2&zoom=2 [Google Scholar]
  44. Yıldırım, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  45. Yıldırım, C. ve Türkoğlu, A. (2018). Karşılaştırmalı eğitim yansımaları: “on yıl sonra”. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 5(1), 31-45. [Google Scholar]