Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi
Abbreviation: JSVE | ISSN (Online): 2757-7597 | DOI: 10.29329/jsve

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 2023, Cil. 4(1) 25-43

Sınıf Öğretmeni Adaylarının İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Durumları

Sibel Dal & Sayım Aktay

ss. 25 - 43   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jsve.2023.634.2

Yayın tarihi: Aralık 31, 2023  |   Okunma Sayısı: 42  |  İndirilme Sayısı: 120


Özet

Bu araştırma sınıf öğretmeni adaylarının internet için eleştirel okuryazarlık durumlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında sınıf öğretmeni adaylarının internet için eleştirel okuryazarlık durumlarının cinsiyet, sınıf düzeyi, yaş, akademik başarı düzeyi, kitap okuma sıklığı, bilgisayar becerisi ve günlük internette geçirilen süre değişkenleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla tarama modelinde desenlenen araştırmada Türkiye’deki üç üniversitede eğitim gören 1186 sınıf öğretmeni adayına araştırmacılar tarafından geliştirilen 27 maddeden oluşan 5’li likert tipi “İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırmaya göre sınıf öğretmeni adaylarının internet için eleştirel okuryazarlık durumlarının orta ile iyi düzey arasında iyi düzeye yakın olduğu söylenebilir. Araştırmaya katılan sınıf öğretmeni adaylarının internet için eleştirel okuryazarlık durumlarının cinsiyete, akademik başarı düzeylerine ve günlük internette geçirdikleri süreye göre farklılaşmadığı görülmüştür. Katılımcıların sınıf düzeyleri arttıkça, yaş düzeyleri ilerledikçe ve bilgisayar becerisi arttıkça internet için daha iyi eleştirel okuryazarlık durumlarına sahip oldukları söylenebilir. Yılda 11 kitap ve üstü okuyan öğretmen adaylarının, yılda 6- 10 kitap okuyanlar ile yılda 5 kitap ve altı okuyanlara göre daha iyi eleştirel okuryazarlık durumlarına sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sınıf öğretmeni adayı, Eleştirel okuryazarlık, İnternet, Yeni medya


Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Dal, S. & Aktay, S. (2023). Sınıf Öğretmeni Adaylarının İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Durumları . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 4(1), 25-43. doi: 10.29329/jsve.2023.634.2

Harvard
Dal, S. and Aktay, S. (2023). Sınıf Öğretmeni Adaylarının İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Durumları . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 4(1), pp. 25-43.

Chicago 16th edition
Dal, Sibel and Sayim Aktay (2023). "Sınıf Öğretmeni Adaylarının İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Durumları ". Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 4 (1):25-43. doi:10.29329/jsve.2023.634.2.

Kaynakça
  1. Akar, E. (2010). Sosyal medya pazarlaması: Sosyal webde pazarlama stratejileri. Ankara,            Türkiye: Efil Yayınevi. [Google Scholar]
  2. Balaban-Sali, J. (2012). New media literacies of communication students. Contemporary     Educational Technology, 3(4), 265-277. [Google Scholar]
  3. Barut Tuğtekin, E. (2021). The investigation of college students' new media literacy levels.         Inonu University Journal of the Faculty of Education, 22(3), 2431-2459. [Google Scholar]
  4. Bircan, A. (2022). Öğretmenlerin internete yönelik eleştirel okuryazarlık düzeylerinin          belirlenmesinde bilgi ve teknoloji okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri    Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Konya.     [Google Scholar]
  5. Chomintra, M. (2023). Assessing the use of critical literacies in mis/disinformation literacy              instruction. The Journal of Academic Librarianship, 49(5), 1-11. [Google Scholar]
  6. Cote, J. (2022). What is new media? Southern New Hampshire University. Retrieved from              https://www.snhu.edu/about-us/newsroom/liberal-arts/what-is-new-media. [Google Scholar]
  7.            Çifci, M., & Kaplan, K. (2020). Propaganda özelinde görsel olanı eleştirel okumak. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 316-335. [Google Scholar]
  8. Çiftçi, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin internet için eleştirel okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırılması. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1341 – 1358. [Google Scholar]
  9.            Dal, S., & Aktay, S. (2015). İnternet için eleştirel okuryazarlık ölçeği geliştirme çalışması.             Journal of Academic Studies, 17(67), 185-199. [Google Scholar]
  10. Gökkuş, İ., & Delican, B. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve        okuma alışkanlığına ilişkin tutumları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 5(1),          10-28. [Google Scholar]
  11. Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. baskı). Ankara, Türkiye: Nobel Yayın        Dağıtım. [Google Scholar]
  12. Kaşıkçı, D. N., Çağıltay, K., Karakuş Yılmaz, T., Kurşun, E., & Ogan, C. (2014). Türkiye    ve Avrupa’daki çocukların internet alışkanlıkları ve güvenli internet kullanımı.               Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(171), 230-243. [Google Scholar]
  13. Kellner, D., & Share, J. (2005). Toward critical media literacy: Coreconcepts, debates,      organizations,     and policy. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education,    26(3), 369-386. [Google Scholar]
  14. Kırmızı, F. S., Fenli, A., & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası        Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 354- 367. [Google Scholar]
  15. Kuo, R., & Marwick, A. (2021). Critical disinformation studies: History, power, and politics.            Harvard Kennedy School Misinformation Review, 2(4), 1-12. [Google Scholar]
  16. Küslü, F. (2022). Öğretmenlerin eleştirel dijital okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler       açısından incelenmesi (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,    Eskişehir. [Google Scholar]
  17.            Lewison M., Flint A. S., & Van Sluys K. (2002). Taking on critical literacy: The journey of     newcomers and novices. Language Arts, 79, 382-392. [Google Scholar]
  18. Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr adresinden 10.06.2020 tarihinde edinilmiştir. [Google Scholar]
  19. Okumuş, V., & Parlar, H., (2018). Çocukların sosyal medya kullanım amaçları ve ebeveyn          tutumları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(33), 358-367. [Google Scholar]
  20. The Literacy and Numeracy Secretariat. (2009). Capacity building series, critical literacy.     Retrieved from https://www.onted.ca/monographs/capacity-building-series/critical-       literacy [Google Scholar]
  21. Türkben, T., & Satılmış, S. (2022). Öğretmen adaylarının akademik okuryazarlık, dijital            okuryazarlık ve eleştirel okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından    incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2), 345-364. [Google Scholar]
  22. Ulusoy, A., & Bostancı, M. (2014). Çocuklarda sosyal medya kullanımı ve ebeveyn rolü. The          Journal of Academic Social Science Studies, 28, 559-572. [Google Scholar]
  23. Woodcock, C. (2009). Fight the dragons: Using online discussion to promote critical literacy in               teacher education. Contemporary Issues in Technology & Teacher Education, 9(2), 95-           116. [Google Scholar]
  24. Yaşar, B., Altıntaş, E., & İlgünc, Ş. (2022). Matematik öğretmen adaylarının internet            okuryazarlığı özyeterlik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gaziantep         Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 63-74. [Google Scholar]