Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi
Abbreviation: JSVE | ISSN (Online): 2757-7597 | DOI: 10.29329/jsve

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 2020, Cil. 1(1) 1-19

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığı Hakkındaki Görüşleri

Seher Yarar Kaptan & Adem Beldağ

ss. 1 - 19   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jsve.2020.298.1

Yayın tarihi: Ocak 23, 2021  |   Okunma Sayısı: 149  |  İndirilme Sayısı: 401


Özet

Bu araştırmanın temel amacı, sınıf öğretmeni adaylarının medya okuryazarlığına yönelik düşünceleri ile medya okuryazarlığının önemli alt unsurlarından biri olan akıllı işaretlere ilişkin algılarının tespit edilmesidir. Araştırma, 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinde üçüncü sınıfta öğrenim görmekte olan 89 sınıf öğretmeni adayı ile yürütülmüştür. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının %70’i kadın, %30’u ise erkektir. Çalışma nitel araştırma yöntemleri esas alınarak kurgulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından düzenlenen “Medya Okuryazarlığı Görüş Formu” kullanılmıştır. İki bölümden oluşan formun ilk kısmında demografik bilgiler sorgulanırken ikinci bölümde ise medya okuryazarlığı ile ilgili düşüncelerin belirlenebilmesi amacıyla medya, medya okuryazarlığı ve akıllı işaretler ile ilgili açık uçlu sorular ve metaforlar yer almaktadır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın en dikkat çekici bulguları metafor analizleri neticesinde ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan 89 sınıf öğretmeni adayı 11 farklı kategori altında toplamda 71 metafor üretmiştir. Öğretmen adaylarının ürettikleri metaforlar incelendiğinde, medyanın hem olumlu hem olumsuz özelliklerini ifade ettikleri görülmektedir. Araştırmada elde edilen bir diğer bulgu ise öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı konusunda herkese yani tüm medya paydaşlarına eğitim verilmesi gerektiğini ifade etmesidir. Bununla beraber öğretmen adaylarının akıllı işaretlere ait verdikleri cevaplar incelendiğinde, öğretmen adaylarının genel olarak akıllı işaretlere ait bilgilerinin büyük oranda doğru olduğu söylenebilir. Medya okuryazarlığı dersinin her sınıf seviyesinde gerek disiplinler arası yaklaşımla gerekse ayrı bir ders olarak verilmesi için gerekli işbirlikleri yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Sınıf Öğretmeni, Öğretmen Adayı, Medya, Akıllı İşaretler.


Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Kaptan, S.Y. & Beldag, A. (2020). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığı Hakkındaki Görüşleri . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-19. doi: 10.29329/jsve.2020.298.1

Harvard
Kaptan, S. and Beldag, A. (2020). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığı Hakkındaki Görüşleri . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), pp. 1-19.

Chicago 16th edition
Kaptan, Seher Yarar and Adem Beldag (2020). "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığı Hakkındaki Görüşleri ". Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 1 (1):1-19. doi:10.29329/jsve.2020.298.1.

Kaynakça
  1. Akşit, F. ve Dönmez, B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin medyayı kullanmaya yönelik tutumlarının belirlenmesi. Erciyes İletişim Dergisi “akademia”, 2 (1), 32-46.  [Google Scholar]
  2. Altun, A. (2009). Eğitim bilim açısından seçmeli medya okuryazarlığı dersi programına eleştirel bir yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3) 97-109. [Google Scholar]
  3. Arhan, S. ve Yavuz, İ. (2016). Medya okuryazarlığı dersine yönelik Milli Eğitim Bakanlığı politikaları. Çocuk ve Medeniyet, 2, 95-110. [Google Scholar]
  4. Arslan Canseveri, B. (2013). Turkish teacher candidates' perceptions of the “media literate ındividual” through metaphors.  International Journal of Scientific Research in Education, 6 (2), 204-213. [Google Scholar]
  5. Bağlı, M. T. (2004). Medya okuryazarlığı hareketinde yedi büyük tartışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(1), 122-140. [Google Scholar]
  6. Banko, Ç., İlhan, T. ve Şallı, F. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının ebeveynlerinin televizyonda akıllı sembol kullanımı ve çocuklarını televizyondan koruma yöntemleri. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 45-59. http://dx.doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720171114 [Google Scholar]
  7. Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: A review of concepts. The Journal of Documentation, 57(2), 218-259. [Google Scholar]
  8. Belviranlı, S., Ceritoğlu, K., Bilgin, Ç., Bayraktar, F., Bulut, H., Vaizoğlu, S.A. ve Güler, Ç. (2008). Annelerin televizyon izleme konusundaki davranışları ve akıllı işaretler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(3), 191-198. [Google Scholar]
  9. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Pegem A Yayıncılık. [Google Scholar]
  10. Denzin, N. K. and Lincoln, Y. S. (2005). The sage handbook of qualitative research. (Third Edition).  Sage Publications. [Google Scholar]
  11. Deveci, H. ve Çengelci, T. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarından medya okuryazarlığına bir bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 25-43. [Google Scholar]
  12. Elitok Kesici, A. ve Kızılkaya, A. (2016). Medya okuryazarlığı dersine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6 (2), 174-189. [Google Scholar]
  13. Erdem, A., Alkan, M.F. ve Erdem, Ş. (2017). Öğretmen adaylarının sosyal medya kavramına ilişkin algıları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 5, 169-179. [Google Scholar]
  14. Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies- International Journal of Social Science, 25-1, 483-496. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2229 [Google Scholar]
  15. Galician, M.L. (2004). Introduction: High time for “dis-illusioning” Ourselves and our media: Media Literacy in the 21st century, Part II: Strategies for general public. American Behavioral Scientist, 48(2), 143 – 151. [Google Scholar]
  16. Hendrix, M. (1998). Media literacy, The English Journal, 87(4). [Google Scholar]
  17. İnal, K. (2009). Medya okuryazarlığı el kitabı. Ankara: Ütopya. [Google Scholar]
  18. İspir, N.B. ve İspir, B. (2008). Televizyon programı içeriği dereceleme sembollerinin kullanımı ve ebeveyn yönlendirmesi, Selçuk İletişim, 5 (3), 176-183. [Google Scholar]
  19. Kansızoğlu, H.B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının medya okuryazarlığı dersine yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 469-486. http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.43360 [Google Scholar]
  20. Karaman, K. M. ve Karataş, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğretim Online, 8(3), 798-808. [Google Scholar]
  21. Kurt, A.A. ve Kürüm D. (2010). Medya okuryazarlığı ve eleştirel düşünme arasındaki ilişki: kavramsal bir bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 20-34. [Google Scholar]
  22. Özad, B.E.(2007). Medya okuryazarlığı ve yetişkinlerin öğrenmesi. Türkoğlu, N. ve Cinman Şimşek, M. (Ed.) Medya Okuryazarlığı. Kalemus Yayınları [Google Scholar]
  23. Özonur, D. (2016). Televizyon programlarını sınıflandırma sistemleri “akıllı işaretler” ne işe yarar?. Global Media Journal, 6 (12), 214-234. [Google Scholar]
  24. Radyo ve Televizyon İzleme Kurulu (2006). İlköğretim Çağı Çocukları İçin Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması. https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/userfiles/files/ilkogretim_cagindaki_cocuklarin_tv_aliskanliklari.pdf [Google Scholar]
  25. Radyo ve Televizyon İzleme Kurulu (2012). Medya Okuryazarlığı Dersi Araştırması. https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/userfiles/files/moyyy.pdf [Google Scholar]
  26. TDK. (2020). Türk dil kurumu sözlükleri. http://sozluk.gov.tr/ adresinden 03.06. 2020 tarihinde edinilmiştir. [Google Scholar]
  27. Tekinalp, Ş. (2007). Avrupa Birliği’nde, Amerika’da ve Türkiye’de çocukların zararlı yayınlardan korunması için alınan önlemler ve medya okuryazarlığı. Journal of Istanbul Kültür University, 3, 1-12. [Google Scholar]
  28. Thoman, E. ve Jolls T. (2008). 21. Yüzyıl okuryazarlığı. (Cevat Elma ve Alper Kesten, Çev.) Ekinoks Yayınları. [Google Scholar]
  29. TÜİK (2020). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020- adresinden 01.12. 2020 tarihinde edinilmiştir. [Google Scholar]
  30. Tüzel, S. ve Tok, M. (2013). Öğretmen adaylarının dijital yazma becerilerinin incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 101(5), 577-596. [Google Scholar]
  31. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayınevi. [Google Scholar]