Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi
Abbreviation: JSVE | ISSN (Online): 2757-7597 | DOI: 10.29329/jsve

Cilt 1 Sayı 1 (Aralık 2020)

Sayı Bilgileri

Sayı Bilgileri | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 1 (1)
Issue Information

ss. i - vi   |  DOI: 10.29329/jsve.2020.298

Özet

Anahtar Kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 1 (1)
Sınıf Öğretmeni Adaylarının Medya Okuryazarlığı Hakkındaki Görüşleri

Seher Yarar Kaptan & Adem Beldağ

ss. 1 - 19   |  DOI: 10.29329/jsve.2020.298.1

Özet

Bu araştırmanın temel amacı, sınıf öğretmeni adaylarının medya okuryazarlığına yönelik düşünceleri ile medya okuryazarlığının önemli alt unsurlarından biri olan akıllı işaretlere ilişkin algılarının tespit edilmesidir. Araştırma, 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinde üçüncü sınıfta öğrenim görmekte olan 89 sınıf öğretmeni adayı ile yürütülmüştür. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının %70’i kadın, %30’u ise erkektir. Çalışma nitel araştırma yöntemleri esas alınarak kurgulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından düzenlenen “Medya Okuryazarlığı Görüş Formu” kullanılmıştır. İki bölümden oluşan formun ilk kısmında demografik bilgiler sorgulanırken ikinci bölümde ise medya okuryazarlığı ile ilgili düşüncelerin belirlenebilmesi amacıyla medya, medya okuryazarlığı ve akıllı işaretler ile ilgili açık uçlu sorular ve metaforlar yer almaktadır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın en dikkat çekici bulguları metafor analizleri neticesinde ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan 89 sınıf öğretmeni adayı 11 farklı kategori altında toplamda 71 metafor üretmiştir. Öğretmen adaylarının ürettikleri metaforlar incelendiğinde, medyanın hem olumlu hem olumsuz özelliklerini ifade ettikleri görülmektedir. Araştırmada elde edilen bir diğer bulgu ise öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı konusunda herkese yani tüm medya paydaşlarına eğitim verilmesi gerektiğini ifade etmesidir. Bununla beraber öğretmen adaylarının akıllı işaretlere ait verdikleri cevaplar incelendiğinde, öğretmen adaylarının genel olarak akıllı işaretlere ait bilgilerinin büyük oranda doğru olduğu söylenebilir. Medya okuryazarlığı dersinin her sınıf seviyesinde gerek disiplinler arası yaklaşımla gerekse ayrı bir ders olarak verilmesi için gerekli işbirlikleri yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Sınıf Öğretmeni, Öğretmen Adayı, Medya, Akıllı İşaretler.

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 1 (1)
Sınıf Yönetimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlere İlişkin Bir İnceleme

Ela Özder & Ali Faruk Yaylacı

ss. 20 - 31   |  DOI: 10.29329/jsve.2020.298.2

Özet

Nitel bir araştırma olarak desenlenen bu çalışmada sınıf yönetimini konu edinen lisansüstü tezlerin betimsel özelliklerine ilişkin bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında Ağustos 2018 itibariyle yer alan 220 tez oluşturmuştur. Araştırma bulguları tezlerin çoğunlukla master tezi olduğuna işaret etmektedir. Sınıf yönetimi alanında doktora tezlerinin sayısı oldukça azdır. Tezlerde daha çok nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Tezlerin yazarları çoğunlukla kadındır. Tezlerde sınıf yönetiminin boyutlarından sınıf yönetimi uygulamaları daha çok incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Öğretmen, Eğitim Yönetimi, Sınıf Yönetim

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 1 (1)
2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki Okuma Kazanımlarının (1-4. Sınıflar) Değerlendirilmesi

Merve Hülya Kibar Furtun, Demet Sancı Uzun & Serkan Furtun

ss. 32 - 57   |  DOI: 10.29329/jsve.2020.298.3

Özet

Bu çalışmanın amacı, son yıllarda pek çok kez güncellenen Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki 1-4. sınıf düzeyleri için hazırlanmış olan okuma öğrenme alanındaki kazanımların değerlendirilmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma Türkçe öğretimine yönelik hazırlanan öğretim programlarında (2015, 2018, 2019) yer alan okuma eğitimi sürecinde birden fazla okuma boyutunu ele aldığı ve kazanımlara ilişkin çeşitli kategoriler belirlendiği için iç içe geçmiş tek durum deseni özelliği göstermektedir. 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı bir önceki program olan 2015 Türkçe Dersi Öğretim Programı ve sonraki 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Seçilen öğretim programları içerisinde alan uzmanlarının değerlendirmesi sonucu kazanımların süreçteki değişimi ve gelişimi özetlenmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda önceki öğretim programında 55 farklı kazanıma yer verildiği ve 2019 programı ile önemli bir farklılık göstermediği sonucuna varılmıştır. Okuma kazanımları 1-4. sınıflar için “Okumaya Hazırlık, Akıcı Okuma, Söz Varlığı ve Anlama Kazanımları” şeklinde boyutlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Türkçe Eğitimi, Öğretim Programı, Okuma, Anlama, Kazanım

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 1 (1)
Soru Sorma Becerileri Bakımından Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladıkları Metni Anlama Sorularının Day ve Park Taksonomisi’ne Göre Değerlendirilmesi

Bora Bayram

ss. 58 - 67   |  DOI: 10.29329/jsve.2020.298.4

Özet

Türkçe derslerinde metnin anlaşılabilirliği açısından soru sorma büyük önem taşımaktadır. Çünkü okuma öncesinde, sırasında ve sonrasında yöneltilecek sorularla düşünme harekete geçirilerek öğrenci öğrenmeye sevk edilir. Ancak soru sormak kadar, soruların niteliğine de dikkat edilmelidir. Bu araştırmada Türkçe Öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan birinci ve dördüncü sınıf öğretmen adaylarının metne dayalı olarak hazırladığı anlama sorularını değerlendirmek amaçlanmıştır. Nitel araştırmaya uygun şekilde gerçekleştirilen bu çalışma, verilerinin doküman incelemesiyle değerlendirildiği betimsel bir nitelik göstermektedir. Çalışmanın örneklemi belirlenirken kolay ulaşılabilir durum örneklemi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının hazırlamış olduğu sorular, Day ve Park Taksonomisi’nin “basit anlama, yeniden organize etme, çıkarım yapma, tahmin, değerlendirme ve kişisel tepki” şeklindeki basamaklarına göre değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre hem 1. sınıf hem de 4. sınıf öğretmen adaylarının hazırladıkları metni anlama soruları ağırlıklı olarak basit anlama düzeyindedir. (1. sınıf % 36, 4. sınıf % 31) Her iki sınıfta da bunu sırasıyla tahmin etme (1. sınıf  % 17, 4. sınıf % 23) ve çıkarım yapma (1. sınıf % 16, 4. sınıf % 19) düzeyi sorular izlemektedir. Soruların ağırlıkları her iki grupta da aynı basamaklarda yoğunlaşsa da oranlar aynı değildir. Bu bulgular, çıkarım yapma ve değerlendirme gibi üstbilişsel zihinsel becerileri gerektirecek sorular sorma açısından son sınıf öğrencileri lehine bir görünüm arz etmektedir. Tercih edilen metin türü açısından 1. sınıf öğrencilerinin öyküleyici, 4. sınıf öğrencilerinse bilgilendirici metinleri daha çok tercih ettiklerini görmekteyiz. Buna göre birincil düzeyde soru sorabilme becerisi üzerine öğretmen adaylarını düşünmeye sevk ettiğimiz bu çalışmada, her iki sınıfta da adaylar tarafından hazırlanan soruların daha çok anlamı doğrudan metinden çıkarılabilecek sorulardan oluştuğu, Day ve Park Taksonomisi’nin değerlendirme ve yeniden organize etme gibi basamaklarında adayların eksikliklerinin olduğu tespit edilmiştir. Bundan dolayı öğretmen adaylarının mesleki derslere yönelik uygulamalardaki eksikliklerinin telafi edilerek sonraki dönemlerde de bunların göz önünde bulundurulması, soru sorma becerileri açısından farklı taksonomilerin dikkate alınarak adaylara bu yönde bilgi ve tecrübe edindirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretimi, Day ve Park Taksonomisi, soru sorma becerisi

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 1 (1)
Cumhuriyetten Günümüze Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programlarının Amaçlarının İncelenmesi

Kerim Uçar

ss. 68 - 86   |  DOI: 10.29329/jsve.2020.298.5

Özet

Bu çalışmanın temel amacı cumhuriyetten günümüze hayat bilgisi dersi öğretim programlarında yer alan amaçlar doğrultusunda bir değerlendirme yapmak olarak belirlenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından faydalanılmıştır. Bu doğrultuda doküman incelemesi tekniği ile 1924’ten 2018’e kadar bütün hayat bilgisi dersi öğretim programlarının amaçları araştırılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel analiz tekniğinden yararlanılmış ve önceden belirlenen temalar doğrultusunda veriler analiz edilmiştir.

Araştırma sonucunda hayat bilgisi dersinin ilk kez 1926 yılında programlarda yer aldığı belirlenmiştir. Bu ders toplu öğretim anlayışından hareket ederek, bazı derslerin birleşmesiyle ortaya konulmuştur. 1936 yılındaki hayat bilgisi öğretim programı, öğrenciyi ve öğrencinin çevresini aktif kılacak şekilde merkezi bir anlayışla tasarlanmıştır. 1926-1998 yılları arasında bütün hayat bilgisi dersi öğretim programlarında yaparak ve yaşayarak öğrenme modeli üstünde uygulanmıştır. Ancak bu uygulama tam olarak başarılı olmamıştır. Bu çalışma kapsamında Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programlarının tarihsel süreç içerisinde amaçlarındaki değişim ve gelişimler incelenmiştir. Elde edilen veriler gelecekteki çalışmalara yön teşkil edebilecektir.

Anahtar Kelimeler: Hayat bilgisi dersi, öğretim programı, tarihsel süreç