Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi
Abbreviation: JSVE | ISSN (Online): 2757-7597 | DOI: 10.29329/jsve

Cilt 3 Sayı 1 (Aralık 2022)

Sayı Bilgileri

Sayı Bilgileri | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Issue Information

ss. i - vi   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511

Özet

Anahtar Kelimeler:

Orjinal Araştırma Makaleleri

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Özel Okulda Öğretmen Olmak: Nitel Bir Araştırma

Deni̇z Görgülü

ss. 1 - 19   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.1

Özet

Gerçek kişi ve kuruluşlar tarafından kurulan özel okullar, genel anlamda giderleri devlet tarafından karşılanmayan kurumlardır. Bu kurumlar Türkiye’de son yıllarda sayıca çoğalmış ve eğitim sistemi içerisinde daha fazla yer edinmeye başlamışlardır. Söz konusu artışla paralel olarak özel okullarda çalışan öğretmenlerin sayısı, görev ve sorumlulukları da artmıştır. Bu araştırmada, özel okullarda görev yapan öğretmenlerin çalışma koşullarının ve mesleki taleplerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Sınırlı bir çalışma grubu belirlendiği için araştırmada nitel araştırma türleri arasında yer alan betimleyici durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Konya ili Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerindeki özel okullarda görev yapan 20 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Özel okullarda çalışan öğretmenlerin çalışma koşullarının ve mesleki taleplerinin belirlenmesi amacıyla metafor çalışması ve açık uçlu sorular ile veriler toplanmıştır. Bu öğretmenlerden elde edilen veriler içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda özel okulda öğretmen olmak durumuyla ilgili olarak öğretmenlerin daha çok “Fedakar Olmak” temasında yer alan metaforları geliştirdikleri görülmektedir. Bunun yanında özel okul yöneticilerinin öğretmenlerle ilişkilerinin daha çok olumlu ilişki bağlamında değerlendirildiği dikkat çekmektedir. Buna ek olarak öğretmenlere göre, özel okulda öğretmenin olmanın daha çok mesleki gelişim bağlamında öğretmenlere katkı sunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca özel okulda öğretmen olmanın dezavantajları bağlamında dile getirilen durumların önemli bir kısmının özlük haklarıyla ilişkili olduğu görülmektedir. Sonuç olarak araştırmada özel okulda görev yapan öğretmenlerin genel anlamda olumsuz durumlara vurgu yaptıkları dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Durum Çalışması, Nitel Araştırma, Öğretmen, Özel Okul

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Tarih Öğretiminde Arşiv Belgelerinin Etkinlik Temelli Kullanıma Yönelik Mesleki Gelişim Eğitim Programı

İbrahim Yahşi & Ünal Uğur

ss. 20 - 41   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.2

Özet

Bu çalışma, arşiv belgelerinin tarih öğretiminde etkinlik temelli kullanımına yönelik hazırlanmış olan mesleki gelişim eğitim programının çalışma grubunda yer alan tarih öğretmenlerinin araştırma öncesi ve sonrası arşiv belgelerinin tarih öğretiminde etkinlik temelli kullanımına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın yöntemi, nitel araştırma desenlerinden “Durum Çalışması” olarak belirlenmiştir. İlgili veriler, uygulama öncesi ve sonrası tarih öğretmenleriyle yapılmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Uygulama uzaktan eğitim yoluyla verilmiş olan 12 oturumluk mesleki gelişim eğitim programından oluşmaktadır. Görüşme formu öğretmen adaylarının görüşlerini ve yeterliliklerini belirlemeye yönelik beş tane açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Görüşme formundan elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Uygulama öncesinde tarih öğretmenleri, arşiv belgelerinin tarih öğretiminde kullanımına ilişkin olumlu tutumlar sergilediklerini fakat bu belgelere nasıl ulaşılacağı, kazanımlara ve öğrenci seviyesine uygun arşiv belgelerini nasıl tespit edileceği, tespit edilen belgelerin tarih derslerinde etkili bir şekilde nasıl öğretim materyaline dönüştürüleceği bilgi ve becerisine sahip olmadıklarını ifade etmişlerdir. Mesleki gelişim programında yer alan konu başlıkları ve eğitim programı öğretmenlerin beklentileri, görüşleri ve tespit edilen eksiklikler çerçevesinde oluşturulmuştur. Mesleki gelişim eğitim programı sonrasında tarih öğretmenleri tarafından, arşiv belgelerinin, tarih derslerinde kullanılması gereken önemli bir materyal olduğu, arşiv belgelerinin tarih derslerinde etkinlik temelli kullanılmasının öğrencilerin derse karşı ilgisini olumlu anlamda arttıracağı ve daha kalıcı öğrenmelerin gerçekleşeceği ifade edilmiştir. Ayrıca tarih öğretmenleri, arşiv belgelerine nasıl ulaşılacağı ve kazanımlar çerçevesinde ulaşılmış olan arşiv belgelerini etkili bir öğretim materyaline nasıl dönüştürüleceği konusunda kendilerini yeterli gördüklerini ifade ettikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tarih Öğretimi, Arşiv Belgesi, Öğretmen Görüşleri, Mesleki Gelişim Eğitim Programı

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Çoklu Duyusal Öğrenmenin Okuma Becerilerinde Güçlük Yaşayan Öğrencilerin Okuma Becerileri Üzerindeki Etkisi

Kami̇le Adıgüzel & Emine Balcı

ss. 42 - 55   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.3

Özet

Bu çalışma çoklu duyusal çalışmaların okuma becerilerinde güçlük yaşayan öğrencilerin okuma-anlama, doğru okuma yüzdesi, okuma hızı ve prozodik okuma becerilerini artırmayı amaçlamıştır. Bu amaçla literatür taranmış, çalışma için çoklu duyusal yöntem içeren teknikler belirlenmiştir. Sonrasında çoklu duyusal öğrenme temelli 14 haftalık bir plan yapılmıştır. Araştırma 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Antalya’nın Alanya ilçesinde bir okulda okuyan okuma becerilerinde güçlük yaşayan 19 öğrenci ile yapılmıştır. 19 öğrencinin 10 tanesi deney grubu, 9 tanesi kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney ve kontrol grubu belirlendikten sonra öğrencilere “Korku Dolu Anlar” metni okutularak ön testler yapılmıştır. Yapılan değerlendirme sonucunda grupların eşit olduğu sonucuna varılmıştır. Sonrasında deney grubundaki 10 öğrenci ile 14 hafta boyunca haftada 3 saat çoklu duyusal öğrenme temelli çalışmalar yapılmıştır. 14 hafta sonunda öğrencilere son testler uygulanmış ve deney grubu öğrencilerinin okuma anlama, prozodik okuma, doğru okuma yüzdesi ve okuma hızı puanlarında anlamlı bir artış olduğu gözlenmiştir. Kontrol grubunun son test sonuçlarına bakıldığı zaman okuma-anlama, okuma hızı, doğru okuma yüzdesi sonuçlarında anlamlı bir artış olmazken; prozodik okuma puanlarındaki artış anlamlı olmuştur. Her ne kadar iki grubunda prozodik okuma puanlarında anlamlı bir artış olsa da aritmetik ortalamalarına bakıldığında deney grubunda daha fazla artış olduğu görülmüştür. Bu bilgiler ışığında bu çalışma okuma becerilerinde ve okuma anlamada güçlük yaşayan öğrencilerin bu becerilerini geliştirmelerinde etkili bir yöntem olması sebebiyle gelecek çalışmalara örnek teşkil edecektir.

Anahtar Kelimeler: Çoklu Duyusal Öğrenme, Prozodik Okuma, Okuma-Anlama, Okuma Hızı, Doğru Okuma Yüzdesi

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Resim-İş Öğretmenliği Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Yönelik Görüşleri

İrfan Nihan Demirel & Fatma Nur Soysal

ss. 56 - 74   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.4

Özet

Araştırmanın amacı Resim-İş Öğretmenliği öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik görüşlerini tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Eğitim Fakültelerinin Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Öğretmenliği Programlarında öğrenim gören toplam 54 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Uzaktan Eğitim Sürecini Değerlendirme Anketi” kullanılmıştır. Veriler, verilerin azaltılması, verilerin görsel hale getirilmesi ve sonuca ulaşma ve teyit etme olmak üzere üç aşamalı olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları uzaktan eğitimin ders tekrarlarının izlenebilmesi, bilgiye erişimin kolay olması, zamanın verimli kullanılabilmesi, kaynak ve materyal çeşitliliği sağlaması, kişisel gelişimi desteklemesi gibi nedenlerle eğitim öğretim sürecine önemli katkılar sağladığını göstermiştir. Ancak uygulamalı derslerde ise, ders sorumlusunun tekniğinden yararlanamama, öğrenci ve öğretmen arasında sınırlı etkileşim ve gözlem sürecinin gerçekleşmemesi gibi nedenler uzaktan eğitimin zorlukları arasında değerlendirilmektedir. Yine eş zamanlı sınavlarda verilen sürelerin az ya da sınav sorularının zor ve uzun olması, kopya çekmeye elverişli olması gibi durumlar uzaktan eğitimin sınırlılıkları arasında yer almaktadır. Bu bulgular ışığında üniversitelerin teknolojik alt yapılarını öğrencilerde motivasyon ve öz denetimi arttırıcı teknolojik imkanlar ve etkinliklerle desteklemesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Resim-İş Öğretmenliği, Uzaktan Eğitim, Öğrenci Görüşleri

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Değerleri ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki

Sinan Keskin & Adem Beldağ

ss. 75 - 98   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.5

Özet

Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin mesleki değerlerinin açıklanmasında öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini Rize ili merkez ilçede görev yapan ilkokul öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, maksimum çeşitlilik örneklemi kullanılarak belirlenen 221 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama araçları olarak: “Kişisel Bilgi Formu”, “Öğretmen Mesleki Değerler Ölçeği” ve “Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde “frekans, yüzde, t-Testi, Mann-Whitney U testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (one-way ANOVA), Kruskal-Wallis H testi ve Pearson Korelasyon ile Basit Doğrusal Regresyon analizi” kullanılmıştır. Araştırma ile sınıf öğretmenlerinin mesleki değerler konusunda kendilerini yeterli düzeyde gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte sınıf öğretmenleri, kendilerini en yeterli gördükleri mesleki değerin farklılıklara saygı duyma; en yetersiz gördükleri mesleki değerin ise kişisel ve toplumsal sorumluluk olduğu görülmüştür. Mesleki değerler ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu, öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumun mesleki değerlerin yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda öğretmenlerin mesleki değerler ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının yüksek düzeyde olması için motivasyonlarını artırıcı ve statüsünü yükseltici düzenlemeler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Sınıf Öğretmeni, Öğretmenlik Mesleği, Mesleki Değer, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum

Orjinal Araştırma Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kavram Öğretim Uygulamaları: Bir Meta-Analiz Çalışması

Ahmet Serdar Şentuna & Yılmaz Geçit

ss. 99 - 116   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.6

Özet

Kavram öğretimi günümüz eğitiminin her alanında ve her kademesinde olduğu gibi Sosyal Bilgiler öğretiminde de önemli bir yere sahiptir. Diğer derslerde olduğu gibi Sosyal Bilgiler dersinde de birçok bilginin öğretimi kavramlar aracılığıyla yapılmaktadır. Sosyal Bilgiler dersinde kavram öğretimi yapılırken çeşitli uygulamalardan yararlanılmaktadır. Ancak ilgili literatür incelendiğinde etkililik açısından bu dersin kapsamında kullanılan kavram öğretim uygulamalarının tümünü birlikte ele alan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada Sosyal Bilgiler dersi kapsamında kavram öğretiminde kullanılan uygulamaların etkililik derecelerinin meta-analiz yöntemi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda konu ile ilgili detaylı literatür taraması yapılmıştır. Literatür taraması sonucunda ulaşılan çalışmalardan dahil edilme kriterlerine uygun olan 31 çalışma meta-analiz yöntemi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda genel etki büyüklüğü değeri 2,05 olarak hesaplanmıştır. Bu değerin etki büyüklüğü sınıflandırmaları açısından incelendiğinde büyük etki büyüklüğü düzeyinde yer aldığı görülmektedir. Ulaşılan bu sonuç, Sosyal Bilgiler dersinde kavram öğretim uygulamaları kullanılmasının öğrencilerin kavramları öğrenmeleri üzerinde olumlu yönde bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin bu ders kapsamında kavram öğretimi sürecinde bu uygulamalardan yararlanmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Kavram Öğretimi, Meta-Analiz

Derleme Makaleleri

Derleme Makalesi | Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi Cil. 3 (1)
Okulda Şiddetin Medyada Temsili

Emre Kasım & Ali Faruk Yaylacı

ss. 117 - 131   |  DOI: 10.29329/jsve.2022.511.7

Özet

Bu çalışma, okullarda yaşanan şiddet olaylarının medya temsillerini inceleyen nitel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemi ile belirlenmiş, bu doğrultuda en fazla tiraja sahip 3 gazete seçilerek gazetelerin internet haber sitelerinde arama motorlarına anahtar kelimeler yazılarak elde edilen 2015-2021 dönemine ait 110 farklı haber incelenmiştir. Çalışma grubunu oluşturan haberler içerik analizine göre kategorize edilerek eleştirel söylem analizi bağlamında yorumlanmıştır. Araştırmanın bulguları en çok şiddet haberiyle karşılaşılan kademenin ilköğretim olduğuna ve en fazla görülen şiddet haberi türlerinin fiziksel ve cinsel şiddet olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Eleştirel Söylem Analizi, Haber Çözümlemesi, Medya Temsili, Okulda Şiddet, Okulda Taciz, Şiddet