Tarih Öğretiminde Arşiv Belgelerinin Etkinlik Temelli Kullanıma Yönelik Mesleki Gelişim Eğitim Programı

İbrahim Yahşi & Ünal Uğur

doi:https://doi.org/10.29329/jsve.2022.511.2

Orjinal Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 2022, Cil. 3(1) 20-41

Tarih Öğretiminde Arşiv Belgelerinin Etkinlik Temelli Kullanıma Yönelik Mesleki Gelişim Eğitim Programı

İbrahim Yahşi & Ünal Uğur

ss. 20 - 41 | DOI: https://doi.org/10.29329/jsve.2022.511.2

Yayın tarihi: Aralık 31, 2022 | Okunma Sayısı: 228 | İndirilme Sayısı: 282

PDF İndir

Özet

Bu çalışma, arşiv belgelerinin tarih öğretiminde etkinlik temelli kullanımına yönelik hazırlanmış olan mesleki gelişim eğitim programının çalışma grubunda yer alan tarih öğretmenlerinin araştırma öncesi ve sonrası arşiv belgelerinin tarih öğretiminde etkinlik temelli kullanımına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın yöntemi, nitel araştırma desenlerinden “Durum Çalışması” olarak belirlenmiştir. İlgili veriler, uygulama öncesi ve sonrası tarih öğretmenleriyle yapılmış olan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Uygulama uzaktan eğitim yoluyla verilmiş olan 12 oturumluk mesleki gelişim eğitim programından oluşmaktadır. Görüşme formu öğretmen adaylarının görüşlerini ve yeterliliklerini belirlemeye yönelik beş tane açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Görüşme formundan elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Uygulama öncesinde tarih öğretmenleri, arşiv belgelerinin tarih öğretiminde kullanımına ilişkin olumlu tutumlar sergilediklerini fakat bu belgelere nasıl ulaşılacağı, kazanımlara ve öğrenci seviyesine uygun arşiv belgelerini nasıl tespit edileceği, tespit edilen belgelerin tarih derslerinde etkili bir şekilde nasıl öğretim materyaline dönüştürüleceği bilgi ve becerisine sahip olmadıklarını ifade etmişlerdir. Mesleki gelişim programında yer alan konu başlıkları ve eğitim programı öğretmenlerin beklentileri, görüşleri ve tespit edilen eksiklikler çerçevesinde oluşturulmuştur. Mesleki gelişim eğitim programı sonrasında tarih öğretmenleri tarafından, arşiv belgelerinin, tarih derslerinde kullanılması gereken önemli bir materyal olduğu, arşiv belgelerinin tarih derslerinde etkinlik temelli kullanılmasının öğrencilerin derse karşı ilgisini olumlu anlamda arttıracağı ve daha kalıcı öğrenmelerin gerçekleşeceği ifade edilmiştir. Ayrıca tarih öğretmenleri, arşiv belgelerine nasıl ulaşılacağı ve kazanımlar çerçevesinde ulaşılmış olan arşiv belgelerini etkili bir öğretim materyaline nasıl dönüştürüleceği konusunda kendilerini yeterli gördüklerini ifade ettikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tarih Öğretimi, Arşiv Belgesi, Öğretmen Görüşleri, Mesleki Gelişim Eğitim Programı

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Yahsi, I. & Ugur, U. (2022). Tarih Öğretiminde Arşiv Belgelerinin Etkinlik Temelli Kullanıma Yönelik Mesleki Gelişim Eğitim Programı . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 3(1), 20-41. doi: 10.29329/jsve.2022.511.2

Harvard
Yahsi, I. and Ugur, U. (2022). Tarih Öğretiminde Arşiv Belgelerinin Etkinlik Temelli Kullanıma Yönelik Mesleki Gelişim Eğitim Programı . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 3(1), pp. 20-41.

Chicago 16th edition
Yahsi, Ibrahim and Unal Ugur (2022). "Tarih Öğretiminde Arşiv Belgelerinin Etkinlik Temelli Kullanıma Yönelik Mesleki Gelişim Eğitim Programı ". Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 3 (1):20-41. doi:10.29329/jsve.2022.511.2.

Kaynakça

Anderson, A., Golia, J., Katz, R. M. ve Tally, B. (2022) “Our Foundings,” TeachArchives.org , Erişme tarihi [20.08.2022], http://wwww.teacharchives.org/articles/our- bulgular/. [Google Scholar]
Ata, B. (2002). Tarih derslerinde “dokümanlarla öğretim” yaklaşımı, Türk Yurdu, 22(175), 80-86. [Google Scholar]
Barton, K.C. (2005). Primary sources in history: Breaking through the myths, Phi Delta Kappan, 86 (10), 745-753. [Google Scholar]
Binark, İ. (1995). Başbakanlık Osmanlı Qrşivi Katalogları Rehberi, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayını, Yayın No: 26, s. V-XXIV, Ankara: Başbakanlık Basımevi. [Google Scholar]
Boyum, C. D. (2016). Primary sources in social studies: A multiple case study examining the successful use of primary sources in the secondary history classroom. United States Code Microform Edition ProQuest LLC. 10288372. [Google Scholar]
Carr, E.H., (1987), Tarih nedir?, İletişim Yayınları, İstanbul [Google Scholar]
Delmas, B. (1991). Arşivler, (Çev. Nihal Somer). T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığı, Ankara [Google Scholar]
Doğan, Y. (2007). “Sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel yazılı kanıtların kullanımı” (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara [Google Scholar]
Dönmez, C. ve Altıkulaç, A. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Konularının Öğretiminde Tarihsel Kaynakların Kullanımına Yönelik Görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 923-942 [Google Scholar]
Fines, J. (1994). Evidence the basis of the disipline? In H. Bourdillon (Ed.) Teaching History, pp. 121-125, London: Routledge. [Google Scholar]
Gökkaya, K., Yeşilbursa, C. C. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımının akademik başarıya etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 483-506 [Google Scholar]
Güvenbaş, M. (2013). Tarih öğretiminde arşiv belgeleriyle hazırlanan internet destekli öğretim materyaline ilişkin öğretmen görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara [Google Scholar]
Hallaç, S. (2021). Arşiv belgelerinin ilköğretimde kullanımına ilişkin öğretmen mesleki gelişim programı: T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi örneği (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara [Google Scholar]
Husbands, C. (1996). What is history teaching?: Language, ıdeas and meaning in learning about the past. Buckingham – Philadelphia: Open University Press. [Google Scholar]
Işık, H. (2008). Tarih öğretiminde doküman kullanımının öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine ve başarılarına etkisi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara [Google Scholar]
Jarosz, E. E. ve Kutay, S. (2017). Guided resource inquries: integrating archives into learning and information literacy objectives, Communications in Information Literacy, 11 (1), 204- 220. [Google Scholar]
Keskin, İ. (2013). Yapılandırmacı öğretim bakımından arşiv kaynaklarının önemi, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 1-29 [Google Scholar]
Köstüklü, N. (1999). Sosyal bilimler ve tarih öğretimi, Konya: Günay Ofset. [Google Scholar]
MEB (2018). Ortaöğretim tarih dersi (9, 10 ve11. Sınıflar) öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=344 adresinden 10.09.2022 tarihinde indirilmiştir. [Google Scholar]
MEB. (2011). Tarih öğretmenliği özel alan yeterlilikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13160709_TARYH.pdf. adresinden 10.08.2021 tarihinde indirilmiştir. [Google Scholar]
Oral, Mustafa. (2006). Türkiye’de romantik tarihçilik, Ankara: Asil Yayın [Google Scholar]
Osborne, K. (1986). Archives in the classroom, Archivaria, 23, ss. 16-40. [Google Scholar]
ÖZDEMİR M. (2010). ‘’Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma’’, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.11, S.1, s: 327-336. [Google Scholar]
Safran, M. (2006). Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler, Gazi Kitabevi, Ankara [Google Scholar]
Safran, M., Köksal, H. (1998). Tarih öğretiminde yazılı kanıtların kullanılması, G.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 71-86 [Google Scholar]
Sandwell, R. M. (2008). Using primary documents ind social studies and history. In R. Case and P. Clark (Eds.) Issues and Strategies for Secondary Teachers (The Anthology of Social Studies Vol:2). 295- 307, Vancouver: Pacific Educational. [Google Scholar]
Tekeli, İlhan, “İlköğretim Okulları ve Liselerde Tarih Eğitimi”, Türkiye’de İlk ve Orta Öğrenim Düzeyinde Tarih Öğretiminin Yeniden Yapılandırılması, Atölye 1, 2-3 Aralık 2000, İstanbul 2000, s. 21-22. [Google Scholar]
Tokdemir, M.A. (2022). Osmanlı arşivi’nde tarih öğretim imkânları ve yapılan yayınların tarih öğretimi bağlamında değerlendirilmesi, XVIII.Türk Tarih Kongresi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, C. VII, 451-469 [Google Scholar]
Ünal, U. (2017). Birinci dünya savaşı belgeleri (Sergi Kataloğu), Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, İstanbul, s.13 [Google Scholar]
Veccia, S. H. (2004). Uncovering Our History: Teaching with Primary Sources. Chicago: American Library Association. [Google Scholar]
Yetiş, A. (2018). Öğretmen ve öğrencilerin kanıt temelli öğretime ilişkin görüşleri: Bir durum saptaması (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul [Google Scholar]
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin. [Google Scholar]
Yılmaz, H. S. (2018). Türkiye’de tarih öğretiminde karşılaşılan problemler üzerine bir araştırma, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 320-344 [Google Scholar]

Cilt 3 Sayı 1

Aralık 2022

Tüm Makaleler