Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi
Abbreviation: JSVE | ISSN (Online): 2757-7597 | DOI: 10.29329/jsve

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 2022, Cil. 3(1) 75-98

Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Değerleri ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki

Sinan Keskin & Adem Beldağ

ss. 75 - 98   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jsve.2022.511.5

Yayın tarihi: Aralık 31, 2022  |   Okunma Sayısı: 171  |  İndirilme Sayısı: 292


Özet

Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin mesleki değerlerinin açıklanmasında öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini Rize ili merkez ilçede görev yapan ilkokul öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, maksimum çeşitlilik örneklemi kullanılarak belirlenen 221 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama araçları olarak: “Kişisel Bilgi Formu”, “Öğretmen Mesleki Değerler Ölçeği” ve “Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde “frekans, yüzde, t-Testi, Mann-Whitney U testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (one-way ANOVA), Kruskal-Wallis H testi ve Pearson Korelasyon ile Basit Doğrusal Regresyon analizi” kullanılmıştır. Araştırma ile sınıf öğretmenlerinin mesleki değerler konusunda kendilerini yeterli düzeyde gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte sınıf öğretmenleri, kendilerini en yeterli gördükleri mesleki değerin farklılıklara saygı duyma; en yetersiz gördükleri mesleki değerin ise kişisel ve toplumsal sorumluluk olduğu görülmüştür. Mesleki değerler ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu, öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumun mesleki değerlerin yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda öğretmenlerin mesleki değerler ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının yüksek düzeyde olması için motivasyonlarını artırıcı ve statüsünü yükseltici düzenlemeler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Sınıf Öğretmeni, Öğretmenlik Mesleği, Mesleki Değer, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum


Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Keskin, S. & Beldag, A. (2022). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Değerleri ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 3(1), 75-98. doi: 10.29329/jsve.2022.511.5

Harvard
Keskin, S. and Beldag, A. (2022). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Değerleri ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 3(1), pp. 75-98.

Chicago 16th edition
Keskin, Sinan and Adem Beldag (2022). "Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Değerleri ile Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki ". Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 3 (1):75-98. doi:10.29329/jsve.2022.511.5.

Kaynakça
  1. Aktepe, V. & Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (3), 607-622. [Google Scholar]
  2. Albayrak, F. T. (2015). İlkokul öğretmenlerinin mesleki değerleri ile öğretmen yetkinlikleri arasındaki ilişki (Erzurum ili örneği) (Yüksek Lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. [Google Scholar]
  3. Atasoy, H. K. & Abalı Öztürk, Y. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki değerlere sahip olma düzeyleri ile öz yeterlik inançları arasındaki ilişkinin analizi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 671-705. [Google Scholar]
  4. Aydın, R. (2009). Türkiye’de öğretmen sorunları açısından milli eğitim şuralarının değerlendirilmesi (1980–2000). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (2), 199-237. [Google Scholar]
  5. Baig, S. & Shah, Z. (2013) "Teachers' perceptions of their values, sources of the values, and ıts ınfluence on student personality development: a case study from Pakistan, The Journal of Values-Based Leadership,  6 (1), Article 8. Available at: http://scholar.valpo.edu/jvbl/vol6/iss1/8 [Google Scholar]
  6. Bakioğlu, A. & Koç, M.H. (2017). Lise öğretmenlerinin mesleki değerlere ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5 (3), 270-296. [Google Scholar]
  7. Batur, Z., Gülveren, H. & Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1), 32-49. [Google Scholar]
  8. Baykara Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4  (2), 151-168. [Google Scholar]
  9. Berdibek, E. & Aküzüm (2021). Sınıf öğretmenlerinin mesleki etik ilkeleri kapsamındaki davranışlarının okul yöneticilerinin algılarına göre değerlendirilmesi. International Journal of Field Education, 7 (2), 36-60. [Google Scholar]
  10. Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme yöntemleri. http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/wp-content/uploads/2012/03/BAY-Final-Konulari.pdf adresinden 23.02.2019 tarihinde edinilmiştir. [Google Scholar]
  11. Camadan, F & Duysak, A. (2010). Farklı programlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması: Rize Üniversitesi Örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 30-42. [Google Scholar]
  12. Çeliköz, N. & Çetin, F. (2004). Anadolu Öğretmen Lisesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162, 136-145. [Google Scholar]
  13. Çelikten, M., Şanal, M. & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 207-237. [Google Scholar]
  14. Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Boston, MA: Pearson. [Google Scholar]
  15. Demirel, N. & Ünişen, A. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (67), 997-1013. [Google Scholar]
  16. Doğan, A. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenleri ile öğretmen adaylarının branşlarına yönelik mesleki tutumlarının karşılaştırılması (Yüksek Lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde. [Google Scholar]
  17. Dönmez, B. & Özkul, R. (2019). Öğretmen andının öğretmenlik mesleki değerlerinin kazandırılmasına katkısı. Milli Eğitim, 49 (227), 345-370. [Google Scholar]
  18. Duman, B. (2016). Sınıf öğretmenlerinin mesleki değerlerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (27), 109-118. [Google Scholar]
  19. Ekşi, H. (2003). Temel insanî değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 79-96. [Google Scholar]
  20. Fraenkel, J.R & Wallen, N.E (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed). New York. McGraw-hill [Google Scholar]
  21. Göloğlu Demir, C., & Gelişli Y. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile mesleki görevlerine yönelik ders dışı zaman kullanımları arasındaki ilişki. Kastamonu Education Journal, 26 (2), 487-497. [Google Scholar]
  22. Gündüz, B. (2005). İlköğretim öğretmenlerinde tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 152-166. [Google Scholar]
  23. İpek, S. (2015). Temel eğitimde görev yapan öğretmenlerin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançları ve mesleki tutumları (Rize ili örneği) (Yüksek Lisans tezi). Avrasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon. [Google Scholar]
  24. Jones, M. (2003), Reconciling personal and professional values and beliefs with the reality of teaching: findings from an evaluative case study of 10 newly qualified teachers during their year of induction. Teacher Development, 7(3), 385–401. [Google Scholar]
  25. Karabacak, N. (2016). Sınıf öğretmenlerinin mesleki değerleri üzerine nitel bir çalışma (Doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  26. Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  27. Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35 (1–2) , 1–14. [Google Scholar]
  28. Korkmaz, G. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kalitesini algılama düzeyleri ve mesleki tutumlarının incelenmesi (Yüksek Lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. [Google Scholar]
  29. Kozikoğlu, İ. & Bekler, Ö. (2019). Öğretmenlerin mesleki değerlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17 (38), 171-206. [Google Scholar]
  30. Maskit, D. (2011). Teachers’ attitudes toward pedagogical changes during various stages of professional development. Teaching and Teacher Education, 27 (5), 851-860. [Google Scholar]
  31. MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden 15.08.2022 tarihinde edinilmiştir. [Google Scholar]
  32. Memiş, A. & Güney, Gedik, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin değer yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8 (20), 123-145. [Google Scholar]
  33. Pantic, N. & Wubbels, T. (2012). The role of teachers in inculcating moral values: operationalisation of concepts. Journal of Beliefs & Values: Studies in Religion & Education, 33 (1), 55-69. [Google Scholar]
  34. Parıltı, C. (1998). İlköğretimde, öğretmenlik eğitimi alan ve almayan öğretmenlerin mesleki tutum ve davranışları (Yüksek Lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. [Google Scholar]
  35. Şahin, K. (2005). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mesleki tutumları ile okul iklimi arasındaki ilişki (Yüksek Lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  36. Saykal, A. & Uluçınar Sağır, Ş. (2021). Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve teknolojik pedagojik alan bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi.  Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 99-110. [Google Scholar]
  37. Semerci, N. & Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 137-146. [Google Scholar]
  38. Şenol, G. (2004). Öğretmenlerin mesleki tutumları ile okul yönetimine ilişkin algıları arasındaki ilişki (İzmir ili örneği) (Yüksek Lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  39. Sunley, R. & Locke, R. (2010) Examine the professional values of UK secondary school teachers: an overview of the literature since 2000. Educational Research, 52 (4), 409-425. [Google Scholar]
  40. Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (3), 461-486. [Google Scholar]
  41. Tunca, N. (2012). İlköğretim öğretmenleri için mesleki değerler ölçeğinin geliştirilmesi ve ilköğretim öğretmenlerinin mesleki değerlerinin belirlenmesi (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. [Google Scholar]
  42. Tunca, N., Alkın, Şahin, S. & Oğuz, A. (2015). Öğretmenlerin eğitim inançları ile mesleki değerleri arasındaki ilişki. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 11-47. [Google Scholar]
  43. Vermunt, J. (2016). Secondary student teachers’ personal and professional values, and the teaching as ınquiry framework. New Zealand Journal of Teachers’ Work, 13 (1), 39-60. [Google Scholar]
  44. Yazar, T. (2018). Öğretmenlik mesleğinin değerleri. Mustafa Ergün, Nermin Karabacak, İsa Korkmaz ve Mehmet Küçük (Ed.), Öğretmenliğin Mesleki Değerleri ve Etik içinde. (s. 160-182). Ankara: Anı Yayıncılık. [Google Scholar]
  45. Yenen, E. T. (2022). Öğretmenlerin mesleki yeterliklerini etkileyen faktörler. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (1), 27-45. [Google Scholar]
  46. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]
  47. Yılmaz, H. (2018). İlkokul öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik ile mesleki değerlerini yansıtma düzeyi (Yüksek Lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]