Soru Sorma Becerileri Bakımından Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladıkları Metni Anlama Sorularının Day ve Park Taksonomisi’ne Göre Değerlendirilmesi

Bora Bayram

doi:https://doi.org/10.29329/jsve.2020.298.4

Orjinal Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 2020, Cil. 1(1) 58-67

Soru Sorma Becerileri Bakımından Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladıkları Metni Anlama Sorularının Day ve Park Taksonomisi’ne Göre Değerlendirilmesi

Bora Bayram

ss. 58 - 67 | DOI: https://doi.org/10.29329/jsve.2020.298.4

Yayın tarihi: Ocak 23, 2021 | Okunma Sayısı: 347 | İndirilme Sayısı: 533

PDF İndir

Özet

Türkçe derslerinde metnin anlaşılabilirliği açısından soru sorma büyük önem taşımaktadır. Çünkü okuma öncesinde, sırasında ve sonrasında yöneltilecek sorularla düşünme harekete geçirilerek öğrenci öğrenmeye sevk edilir. Ancak soru sormak kadar, soruların niteliğine de dikkat edilmelidir. Bu araştırmada Türkçe Öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan birinci ve dördüncü sınıf öğretmen adaylarının metne dayalı olarak hazırladığı anlama sorularını değerlendirmek amaçlanmıştır. Nitel araştırmaya uygun şekilde gerçekleştirilen bu çalışma, verilerinin doküman incelemesiyle değerlendirildiği betimsel bir nitelik göstermektedir. Çalışmanın örneklemi belirlenirken kolay ulaşılabilir durum örneklemi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının hazırlamış olduğu sorular, Day ve Park Taksonomisi’nin “basit anlama, yeniden organize etme, çıkarım yapma, tahmin, değerlendirme ve kişisel tepki” şeklindeki basamaklarına göre değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre hem 1. sınıf hem de 4. sınıf öğretmen adaylarının hazırladıkları metni anlama soruları ağırlıklı olarak basit anlama düzeyindedir. (1. sınıf % 36, 4. sınıf % 31) Her iki sınıfta da bunu sırasıyla tahmin etme (1. sınıf % 17, 4. sınıf % 23) ve çıkarım yapma (1. sınıf % 16, 4. sınıf % 19) düzeyi sorular izlemektedir. Soruların ağırlıkları her iki grupta da aynı basamaklarda yoğunlaşsa da oranlar aynı değildir. Bu bulgular, çıkarım yapma ve değerlendirme gibi üstbilişsel zihinsel becerileri gerektirecek sorular sorma açısından son sınıf öğrencileri lehine bir görünüm arz etmektedir. Tercih edilen metin türü açısından 1. sınıf öğrencilerinin öyküleyici, 4. sınıf öğrencilerinse bilgilendirici metinleri daha çok tercih ettiklerini görmekteyiz. Buna göre birincil düzeyde soru sorabilme becerisi üzerine öğretmen adaylarını düşünmeye sevk ettiğimiz bu çalışmada, her iki sınıfta da adaylar tarafından hazırlanan soruların daha çok anlamı doğrudan metinden çıkarılabilecek sorulardan oluştuğu, Day ve Park Taksonomisi’nin değerlendirme ve yeniden organize etme gibi basamaklarında adayların eksikliklerinin olduğu tespit edilmiştir. Bundan dolayı öğretmen adaylarının mesleki derslere yönelik uygulamalardaki eksikliklerinin telafi edilerek sonraki dönemlerde de bunların göz önünde bulundurulması, soru sorma becerileri açısından farklı taksonomilerin dikkate alınarak adaylara bu yönde bilgi ve tecrübe edindirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretimi, Day ve Park Taksonomisi, soru sorma becerisi

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Bayram, B. (2020). Soru Sorma Becerileri Bakımından Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladıkları Metni Anlama Sorularının Day ve Park Taksonomisi’ne Göre Değerlendirilmesi . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 58-67. doi: 10.29329/jsve.2020.298.4

Harvard
Bayram, B. (2020). Soru Sorma Becerileri Bakımından Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladıkları Metni Anlama Sorularının Day ve Park Taksonomisi’ne Göre Değerlendirilmesi . Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), pp. 58-67.

Chicago 16th edition
Bayram, Bora (2020). "Soru Sorma Becerileri Bakımından Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladıkları Metni Anlama Sorularının Day ve Park Taksonomisi’ne Göre Değerlendirilmesi ". Sosyal Bilimler ve Değerler Eğitimi Dergisi 1 (1):58-67. doi:10.29329/jsve.2020.298.4.

Kaynakça

Aktaş, E. (2017). Öğretmen adaylarının farklı metin türlerine yönelik soru sorma becerilerinin yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 12(25), 99-118. [Google Scholar]
Akyol, H. (2001). İlköğretim okulları 5. sınıf Türkçe kitaplarındaki okuma metinleriyle ilgili soruların analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26, 169-178. [Google Scholar]
Akyol, H; Yıldırım, K; Ateş, S. & Çetinkaya, Ç. (2013). Anlamaya yönelik ne tür sorular soruyoruz, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-56. [Google Scholar]
Aslan, C. (2011) Soru sorma becerilerini geliştirmeye dönük öğretim uygulamalarının öğretmen adaylarının soru oluşturma becerilerine etkisi, Eğitim ve Bilim, 36(160). [Google Scholar]
Baysen, E (2006) Öğretmenlerin sınıfta sordukları sorular ile öğrencilerin bu sorulara verdikleri cevapların düzeyleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1) [Google Scholar]
Büyükalan, S. (2007). Soru Sorma Sanatı. Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
Cooper, J. M. (2013). Classroom teaching skills, Wadsworth Cengage Learning, USA [Google Scholar]
Çeçen, M. A. ve Kurnaz, H. (2015). Ortaokul Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki tema değerlendirme soruları üzerine bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02). [Google Scholar]
Çeliktürk Sezgin, Z. ve Gedikoğlu Özilhan, Y. G. (2019). 1.-8. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 353-367. [Google Scholar]
Day, R. R., & Park, J. (2005). Developing reading comprehension questions. Reading in a Foreign Language, 17(1), 60-73. [Google Scholar]
Durukan, E. (2009). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinleri anlamaya yönelik sorular üzerine taksonomik bir inceleme. Millî Eğitim, 181, 84-93. [Google Scholar]
Erdoğan, T. ve Erdoğan, Ö. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı metin türlerine yönelik hazırladıkları soruların incelenmesi, Turkish Studies, 13 (4), 569-582. [Google Scholar]
Eyüp, B. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının hazırladığı soruların yeniden yapılandırılan Bloom Taksonomisi’ne göre değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (3), 965-982. [Google Scholar]
Göçer, A. (2016). Lisansüstü eğitim gören Türkçe öğretmenlerinin yazılı sınav sorusu yazabilme yeterlikleri, KAÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 41-57. [Google Scholar]
Güfta, H. ve Zorbaz, K. Z. (2008). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi yazılı sınav sorularının düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 17, 205-218. [Google Scholar]
Karakuş, İ. (2002). Türkçe Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Ankara: Anıttepe Yayıncılık. [Google Scholar]
Kocaarslan, M.; Yamaç, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi sınavlarında sordukları metne dayalı anlama sorularının incelenmesi, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 431-448. [Google Scholar]
Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage. [Google Scholar]
Sarar Kuzu, T. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ndeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 37 (1). [Google Scholar]
Ülger, Ü. (2003). İlköğretim 6, 7, 8. Sınıflarda Türkçe Dersi Yazılı Sınav Soruları Üzerine Bir Değerlendirme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
Ülper, H. ve Yalınkılıç, K. (2010). Son iki Türkçe programına göre hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki metin sonu sorularının nicel ve nitel görünümü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3 (12), 449-461. [Google Scholar]
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. [Google Scholar]

Cilt 1 Sayı 1

Aralık 2020

Tüm Makaleler